Πέμπτη 20 Αυγούστου 2009

Όταν στέρεψε η Κρήνη. . . έγινε λίμνη!

Στην Κρήνη του Δήμου Τρίγλιας Χαλκιδικής, σε υψόμετρο 280 μέτρων, το νερό ανάβλυζε άφθονο από τη Γη. Η αρτεσιανή πηγή ήταν, άλλωστε, αυτή που έδωσε στο χωριό το όνομά του (σ.σ. κρήνη σημαίνει βρύση, πηγή). Όμως, η υπερεκμετάλλευση της πηγής, έφερε το αναπόφευκτο αποτέλεσμα: Η Κρήνη στέρεψε!

Οι ανάγκες για πόσιμο νερό των περίπου 500 κατοίκων του χωριού καλύπτονται εδώ και δύο δεκαετίες από το υδατικό δυναμικό της λεκάνης του γειτονικού Δήμου Ανθεμούντας, ωστόσο, μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί η άρδευση των καλλιεργειών της περιοχής, στις οποίες στηρίζεται -κατά ένα μεγάλο μέρος- η τοπική οικονομία.

Περίπου 150 οικογένειες, δηλαδή σχεδόν το σύνολο του τοπικού πληθυσμού, έχουν «μικρές ιδιοκτησίες γης», κάποια στρέμματα με ελαιώνες ή αμπελώνες και το γεωργικό εισόδημά τους εξαρτάται από την επάρκεια των γεωτρήσεων, κάθε καλοκαίρι που είναι η αρδευτική περίοδος.

Όμως, από το επόμενο καλοκαίρι τα πράγματα για τη μικρή τοπική κοινωνία θα είναι διαφορετικά. Το τοπίο λίγο έξω από το χωριό, έχει υποστεί εντυπωσιακή αλλαγή: Ανάμεσα στους λόφους, εκεί που πριν από μερικούς μήνες υπήρχαν πουρνάρια και γαϊδουράγκαθα, σήμερα, βρίσκεται μία όμορφη λίμνη. Πρόκειται για ένα φράγμα άρδευσης, που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και αναμένεται να δώσει τη λύση στο πρόβλημα των καλλιεργητών. Μαζί, ίσως να αποκαταστήσει και κάτι από την αίγλη του ονόματος τους χωριού, ως συνώνυμου του πιο πολύτιμου αγαθού, του νερού.

Άφθονο νερό με. . . το σταγονόμετρο

Διαβλέποντας ότι, το πρόβλημα με την άρδευση των καλλιεργειών θα εντεινόταν, οι τοπικές αρχές ξεκίνησαν, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, να αναζητούν μακροπρόθεσμες λύσεις και στο πλαίσιο αυτό, το 1989, έγινε μελέτη για την κατασκευή χωμάτινου φράγματος με αργιλικό πυρήνα, στο οποίο θα κατέληγε το νερό της βροχής. Όμως, το έργο "προσέκρουσε" σε αντιδράσεις φορέων, που αμφισβητούσαν τη σχέση κόστους και προσδοκώμενου οφέλους, και "πάγωσε" για 15 χρόνια, μέχρι που εγκρίθηκε το 2006, αφού επικαιροποιήθηκαν πρώτα οι σχετικές μελέτες.

«Σήμερα, το φράγμα έχει ολοκληρωθεί και ήδη κατασκευάζεται το αρδευτικό δίκτυο, ώστε το επόμενο καλοκαίρι να λειτουργήσει κανονικά», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Τρίγλιας Κωνσταντίνος Σγουρής, εκτιμώντας ότι «σύντομα το φράγμα θα αλλάξει την όψη και προοπτική της περιοχής προς όφελος των κατοίκων της, οι οποίοι θα μπορέσουν να στραφούν σε δυναμικές καλλιέργειες».

«Τα υπόγεια νερά δεν ανανεώνονται εύκολα. Το ισοζύγιο είναι αρνητικό, τα νερά που έρχονται δεν αντικαθιστούν τα νερά που φεύγουν», επισημαίνει ο γεωπόνος του δήμου Αστέριος Παπαστεργίου, εξηγώντας την αναγκαιότητα του έργου. «Η μορφολογία του εδάφους βοήθησε για την κατασκευή του φράγματος, που περιμένουμε ότι θα αντικαταστήσει τις υπάρχουσες γεωτρήσεις», σημειώνει.

Μέσω του φράγματος θα γίνεται στάγδην άρδευση (τα φυτά θα εφοδιάζονται με νερό που θα παρέχεται με τη μορφή σταγόνων, από σωλήνες τοποθετημένους κατά μήκος των γραμμών φύτευσης) 1.200 στρεμμάτων ελαιώνων και αμπελώνων. Το κόστος του νερού για τους αγρότες υπολογίζεται ότι θα είναι λιγότερο από το μισό του σημερινού.

Το φράγμα καταλαμβάνει 72 στέμματα, όταν η λεκάνη κατακλύζεται από νερό. Το ύψος του είναι 19 μέτρα και το μήκος του 177, ενώ η λεκάνη απορροής, που χύνει τα νερά, φθάνει τα 9,12 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η χωρητικότητά του είναι 400.000 κυβικά μέτρα ωφέλιμου όγκου, με μέγιστη συγκέντρωση τα 700.000 κυβικά μέτρα.

Το κόστος του έργου, που χρηματοδοτήθηκε κατά 75% από κοινοτικά κονδύλια και 25% από το ελληνικό δημόσιο, ήταν 1 εκατ. ευρώ.

Παπάκια βγήκαν στη στεριά . . .

Οι τοπικές αρχές θεωρούν ότι το φράγμα δεν είναι μόνο ένα έργο ανάπτυξης που θα λύσει το αρδευτικό πρόβλημα, αισιοδοξούν μάλιστα ότι θα εξελιχθεί και σε κιβωτό ζωής. Ήδη, διάφορα ήδη πτηνών έχουν "εγκατασταθεί" στην τεχνητή λίμνη και ένας υγροβιότοπος έχει αρχίσει να δημιουργείται.

«Αφήνουμε τη Φύση να κάνει το έργο της. Όταν δούμε πώς θα εξελιχθεί η ζωή στο φράγμα, θα μπορέσουμε ίσως να διαμορφώσουμε και τον περιβάλλοντα χώρο, ακόμα και να αναπτύξουμε ήπιες μορφές αναψυχής», σημειώνει ο κ. Σγουρής, προσθέτοντας ότι αυτή θα ήταν μία εντελώς νέα διάσταση για την ανάπτυξη της περιοχής.

«Ο χώρος θα μπορούσε να γίνει επισκέψιμος, κατά τα πρότυπα του φράγματος της Θέρμης», σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Παπαστεργίου, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι, σε αυτή τη φάση, προέχει να ολοκληρωθεί το κύριο έργο.

Τα φράγματα στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Μεγάλων Φραγμάτων, που διοργάνωσε, πρόσφατα, στη Λάρισα, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), στην Ελλάδα υπάρχουν ή βρίσκονται στο στάδιο της κατασκευής 150 μικρά και μεγάλα φράγματα τα οποία αξιοποιούν (ή θα αξιοποιήσουν) 8 km3 υδάτων, όταν οι σημερινές ανάγκες της χώρας σε νερό (ύδρευση-άρδευση) ανέρχονται στα 8,2 km3 και η απορροή μόνο των μεγάλων ποταμών φτάνει τα 47 km3.

Οι αρδευτικές ανάγκες, ιδιαίτερα σε περιοχές που τα προβλήματα λειψυδρίας εμφανίζονται με οξύτητα, όπως για παράδειγμα στη Θεσσαλία, επιβάλλουν την αντικατάσταση των υπόγειων απολήψεων με επιφανειακές, λόγω της συνεχούς πτώσης της στάθμης των γεωτρήσεων, επισημάνθηκε στο συνέδριο.


Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια: